خلاصه جمع بندي ورود اسلام به چين در نظريات متفاوت
جناب آقاي ابراهيم فنگ جين يوان در كتاب خود[1] دسته بندي جالبي را براي ورود اسلام به چين آورده اند و بعد از آن دسته بندي نظر هشتم را خود انتخاب نموده اند. اين نظر را اغلب مورخان نيز قبول دارند و به ورود اسلام در اين زمان به چين مطالبي را آورده اند. در ذيل دسته بندي را ملاحظه بفرماييد:
1- در نيمه اول دوران سلسله سويي (600- 581 ميلادي) و يا هفت سال اول آن (587 ميلادي)
2- در نهمين سال امپراطور ي دايه از سلسله سويي (612 ميلادي)
3- در دوازدهمين سال امپراطور ي دايه از سلسله سويي (613 ميلادي)
4- در دوران امپراطور ي ووده از سلسله تانگ (626- 618ميلادي)
5- در دومين سال امپراطور ي جن گو اَن از سلسله تانگ (628ميلادي)
6- در سومين سال امپراطور ي جن گو اَن از سلسله تانگ (629ميلادي)
7- در ششمين سال امپراطور ي جن گو اَن از سلسله تانگ (632ميلادي)
8- در دومين سال امپراطور ي يونگ وي از سلسله تانگ (651ميلادي)
9- در دومين سال امپراطور ي جين يون از سلسله تانگ (711ميلادي)
10- در دوران امپراطور ي مين خوان از سلسله تانگ (755-712ميلادي)
11-در دورة امپراطور ي سوجونگ از سلسله تانگ (761-756ميلادي) و يا پس از امپراطور ي داَي جونگ (766-762 ميلادي)
12-بعضي حداكثر در قرن هفتم ميلادي و حداقل در قرن پانزدهم ميلادي را نيز جداگانه گفته اند.[2]
توضیحی راجع به تبلیغ اسلام پیامبر(صلي الله عليه و آله)
همانطور كه مي دانيد پيامبر (صلي الله عليه و آله) در سال 570 ميلادي به دنيا آمده اند و تقريباً در سال 609 ميلادي به پيامبري مبهوث شده اند در اين چهل سال پيامبر اسلام تبليغ اسلامي نكرده اند (اسلامي نبوده كه تبليغش كنند) و بعد از مبعوث شدن نیز سه سال فقط مخفيانه تبليغ مي نمودند و تا زماني كه در مكه بودند سفيري به هيچ كشوري اعزام نكرده بودند با اين حساب هايي كه در دستمان هست و با نگاه به بعضي از تاريخ ها اشتباه بودن آنها آشكار مي گردد و فقط مي توان گفت كه خود چينيان احتمال دارد از ظهور اسلام مطلع شده باشند و اين مطلع شدن آنها از ظهور اسلام را اگر بپذيريم دليل بر نفوذ اسلام در چين نمي شود.
[1]همانطور كه قبلاً در پاورقي اشاره شد كتاب مذكور中国的伊斯兰教نام دارد كه ترجمه آن «اسلام چين» مي شود ولي آقاي (محمد جواد اميدوار نيا) عنوان « فرهنگ اسلامي ايراني درچين» بر آن انتخاب نموده اند و آقاي (محمود يوسف لي هواين) به عربي ترجمه نموده و عنوان «الاسلام في الصين» را بر آن گذاشته اند.
[2] فنگ جين يوان مترجم محمد جواد اميدوار نيا صفحه 6