زبان چینی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد.
زبان چینی یا دقیقتر: زبانهای چینی بخشی از خانواده زبانهای سینی-تبتی را تشکیل می‌دهند.زبان مادری حدود یک پنجم مردم جهان یکی از انواع زبان چینی است. این زبان در خود زبان چینی و سرزمین چین به نامهای جُونگ ون (中文، Zhōngwén)، خن یو (汉语/漢語، Hànyǔ)و خوَیو (华语/華語، Huáyǔ) نامیده می‌شود. زبان اصلی و عمده و رسمی در سرزمین چین، چینی ماندارین یا پوتونگ خوا میباشد.
فهرست مندرجات[مخفی شود] |
[ویرایش] اهمیت آهنگ‌ها در زبان چینی
فرق عمده زبان چینی ماندارین با اکثر زبانهای دیگر جهان در آهنگین بودن آن میباشد.بدین صورت که هر هجا در این زبان (chang, chung, bei, ba, lai و...) در ۴ آهنگ و تعدادی ازهجاها نیز بصورت استثنائی در ۵ آهنگ تلفّظ می‌شوند.
- در آهنگ اوّل هجا به صورت یکنواخت و کشیده تلفظ می‌شود.
- در آهنگ دوّم، در هنگام تلفّظ هجا صدای فرد به صورت تدریجی به سمت بالا میرود.
- در آهنگ سوّم صدای فرد ابتدا به سمت پایین سقوط می‌کند و سپس به سمت بالا اوج می‌گیرد.
- در آهنگ چهارم هجا بصورت دفعی و ضربتی تلفّظ می‌شود.
- تلفّظ پنجم هم که بصورت استثنائی در برخی هجاها وجود دارد فاقد آهنگ است و هجا بصورت معمولی بیان می‌شود.
[ویرایش] مثال از آهنگ‌ها
به عنوان مثال هجای ma در آهنگ اوّل معنی مادر را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(媽/妈). در اهنگ دوّم معنای کَنَف را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(麻). در آهنگ سوّم معنی اسب را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(馬/马). در آهنگ چهارم معنای توامان سرزنش کردن و توهین کردن را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(罵/骂). در آهنگ پنجم به عنوان جزء پایانی جمله سؤالی بکار میرود و جمله را سؤالی می‌کند و بدین شکل نوشته می‌شود:(嗎/吗).
- گوش‌کردن به آهنگ‌های واژگان در زبان چینی (ویژگی‌های پرونده) — در مرورگر بخوان
- چهار آهنگ اصلی زبان چینی
[ویرایش] خط چینی
در زبان چینی نگارش به دو صورت است:
- سنّتی یا کلاسیک
- ساده شده
مورد اوّل خط اصیل زبان چینی میباشد که از سده‌های دور برای نگارش این زبان به کار میرفته‌است و اکنون در کشورهای جمهوری چین(تایوان)، هنگ کنگ، ماکائو و چینی‌های مقیم ایالات متّحده و غرب رایج است. مورد دوّم ساده شده همان خط سنّتی است که در جمهوری خلق چین و سنگاپور رایج است.این خط به دستور مائوزِدونگ مؤسّس جمهوری خلق چین ازساده کردن خط سنّتی به دست آمده‌است.
تعداد کاراکترهای(علائم نگارشی)این زبان که در چینی به آنها خَنزی (汉字، )به طور سنّتی بالغ بر ۷۰۰۰۰تا۸۰۰۰۰ عدد میباشد که البته امروزه همگی آنها (جز برای کاربردهای ادبی و مطالعاتی) منسوخ شده‌اند و در حال حاضر یک چینی یا یک خارجی که میخواهد چینی بیاموزد، برای آنکه بتواند بگوید سواد کامل دارد باید تنها حدود ۴۰۰۰ کاراکتر را بتواند بخواند و بنویسد. امروزه برای آوانویسی یا romanization این زبان از سیستمی مبتنی بر الفبای لاتین به نام پین این(pin yin)استفاده می‌شود.
[ویرایش] زبان‌ها و گویش‌های چینی
در سرتاسر کشور چین زبان‌ها و گویش‌های مختلفی وجود دارد که اختلاف و فرق اکثر آنها در چگونگی تلفّظ هجاها میباشد که در بالا توضیح داده شد.مثلاً یک هجا در زبان یک ناحیه با یک آهنگ خاص یک معنی می‌دهد و در ناحیه‌ای دیگر با همان طرز بیان و آهنگ معنی دیگر. مثلاً همان طور گفته شد زبان رسمی یا ماندارین دارای ۴ آهنگ ولی زبان کانتونی (یوئه) که در جنوب این کشور در استان گوانگدونگ (کانتون) رایج است دارای ۸ آهنگ برای تلفّظ هجاها میباشد.
- زبانهای عمده چینی بدین شرح هستند:
- کانتونی
- ماندارین
- وو(شانگهائی)
- که جیا(هکّا)
- مین دونگ
- جین یو
- پوشیان
- خویی جو
- مین جونگ
- گَن
- شیانگ
- مین بِی
- مین نَن
- پینگ خوا
